واکاوی پدیدهی شهر- منطقه والزامات مفهومی آن برای نواحی شهری ایران مطالعه موردی: منطقه کلانشهری مشهد
Authors
Abstract:
مشکلات پیشروی کلانشهرها در چند دههی اخیر و عدم توانایی مدیران شهری برای حل این مشکلات، توجه نظریهپردازان را به مقیاسی فراتر از کلانشهرها یعنی سطح منطقه جلب نمود. از پدیدههای فضایی نوین جهانی در سطح منطقه، پدیدار شدن ساختاری است که به "شهر- منطقه" تعبیر شده است. مفهوم دقیق و روشن این پدیده همواره با ابهاماتی روبرو بودهاست. در این ارتباط، هدف این پژوهش واکاوی مفهوم شهر- منطقه و همچنین یافتن پاسخی برای این سؤال است که بنابر الزامات مفهوم شهر- منطقهای میتوان این اصطلاح را برای مناطق کلان شهری ایران (منطقه کلانشهری مشهد) استفاده نمود یا خیر. بنابراین، برای انجام این مقایسهی تطبیقی در ابتدا تعاریف مختلف شهر- منطقه و نقشها و عملکردهای آن بررسی گردید. در این گذار، سه مؤلفهی اصلی روابط عملکردی، روابط مدیریتی و رقابتپذیری جهانی استخراج و جمعبندی نظری شد. همچنین تبیین گردید که شهر- منطقه میتواند تکهستهای یا چندهستهای باشد که در هرحال به موازات تقسیمات تخصصی و چندگانه درونش، مجموعهای همکنش و برخوردار از صرفهجوییهای ناشی از مقیاس است. بررسی تطبیقی این مؤلفهها با ویژگیهای نظام مدیریتی و برنامهریزی فضایی در منطقهی کلانشهری مشهد گویای آن است که تنها مؤلفهی روابط عملکردی برای این منطقه صدق میکند. در واقع، از یک سو ویژگی یکپارچگی نهادی- حکومتی در منطقهی کلانشهری مشهد رعایت نشده است و از سوی دیگر با توجه به آنکه این منطقه از ظرفیتهای لازم برای ورود به مباحث رقابتپذیری جهانی برخوردار نیست لذا میتوان گفت که ویژگی رقابتپذیری در سطح فرامنطقهای برای منطقهی کلانشهری مشهد صدق نمیکند. از اینرو پیشنهاد میشود به جای واژهی شهر- منطقه، از واژگانی همچون "مناطق کلانشهری" در ایران استفاده نمود.
similar resources
تحلیل خوداتکایی شهرهای جدید در مناطق کلانشهری. مطالعه موردی شهر جدید پردیس در منطقه کلانشهری تهران
شهر جدید، شهری است برنامهریزی شده برای تمرکز زدایی جمعیتی و اقتصادی کلانشهرها که از لحاظ اشتغال و خدمات خود اتکاست. در حالی که امروز یکی از بارزترین چالشها در این شهرها، وابستگی آنها به منطقه کلانشهری، در تامین شغل، امکانات و خدمات است. بررسی رویکردها و نظریههای مختلف پیرامون موضوع نشان میدهد که عدم تعادل کار-مسکن ناشی از نبود اقتصاد پایه در شهر جدید و کمبود امکانات و خدمات شهری علت اصلی ای...
full textسیر تحول شبکه شهری منطقه کلانشهری تهران
بررسی شبکهی شهری تهران، توسعه شهری و الگوی استقرار جمعیت در دهههای اخیر با رشد شتابان شهرنشینی و ایجادفاصله عمیق جمعیتی میان شهرهای استان تهران با سایر شهرهای کشور از نظامی متناسب با ظرفیتها واستعدادها تبعیتننموده و به ظهور پدیده بزرگ سری یا ماکروسفالی و تشدید الگوی نخست شهری انجامیده است. پدیدهای که مشکلات ومعضلات عدیدهای را در عرصههای مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در کل منطقه کلانشهر تهران ...
full textحکمروایی چندسطحی منطقهی کلانشهری در راستای رویکرد نومنطقه گرایی* (مطالعه موردی: منطقه کلانشهری مشهد)
ریشۀ بسیاری از مشکلاتی که کلانشهرها با آنها مواجه هستند خارج از مرزهای سیاسی و محدودهی تحت قلمروی آنها میباشد. کلان شهر مشهد از این امر مستثنی نبوده و با مشکلاتی روبرو میباشد که منشا آن در سطحی بالاتر، یعنی منطقهی کلانشهری مشهد اتفاق میافتد. از این رو، هدف از این پژوهش بررسی نظام کارآمد مدیریت منطقه ای بر اساس رویکرد نومنطقهگرایی جهت رسیدگی به مشکلات منطقهی کلانشهری مشهد میباشد. در...
full textتحلیلی برشاخصهای شهر سالم (مطالعه موردی: منطقه 11 شهرداری مشهد)
شهرسالم، شهری است که به طور مداوم و مستمر در حال آفرینش و بهبود بخشی به آن گونه محیط های کالبدی و اجتماعی و گسترش آن گونه منابع جامعه است که مردم را قادر می سازد که یکدیگر را در راه اجرای تمامی عملکردهای زندگی و دستیابی به حداکثر توان های خودشان پشتیبانی نمایند. هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت جمعیتی– اجتماعی منطقه 11شهر مشهد در چارچوب رویکرد شهر سالم می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است و جم...
full textبررسی تاثیر ساختار فیزیکی- کالبدی فضاهای شهری بر امنیت محیطی (مطالعه موردی: منطقه ثامن شهر مشهد)
فضای شهری بهعنوان محیطی که رفتارهای عمومی انسان در آن جریان دارد، همواره در تعامل دوسویه با انسان است؛ بنابراین، این فضا بهعنوان بستری برای فعالیتهای عمومی انسان، باید بهراحتی قابلدرک و ایمن باشد. درواقع، امنیت شهری یکی از مؤلفههای مهم و ضروری در زندگی شهری محسوب میشود که باید آرامش و احساس ایمنی را در فضاهای شهری برای شهروندان فراهم آورد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی تأثیرهای ساختا...
full textرتبهبندی نواحی شهری بر اساس عوامل موثر در افزایش جرم (مطالعه موردی: نواحی منطقه 6 تهران)
شناسایی عوامل و مکانهای مستعد برای جرم در شهرها و تلاش برای پیشگیری و کاهش میزان جرم در زمان کنونی که جمعیت شهرها افزایش مییابد اهمیت بسزایی دارد. از اینرو هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر در افزایش جرم و همچنین رتبهبندی نواحی منطقه 6 تهران بر اساس این عوامل میباشد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و پیمایشی است. در این تحقیق ابتدا برای جمعآوری اطلاعات در مورد عوامل مؤثر در افزایش جرم از پرسشنامه ...
full textMy Resources
Journal title
volume 14 issue 45
pages 1- 18
publication date 2016-12-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023